سندروم روده تحریک پذیر و کاهش وزن
۳۰ خرداد ۱۴۰۱
همانند بسیاری دیگر از مشکلات گوارشی، سندروم روده تحریک پذیر نیز بعضی وقت‌ها با کاهش وزن همراه است. کاهش وزن در سندروم روده تحریک پذیر خطرناک نیست. اما نشان دهنده این است که دریافت غذایی فرد کافی نیست. بنابراین بهتر است علت و چگونگی رفع آن را یاد بگیریم.
چرا در سندروم روده تحریک پذیر کاهش وزن اتفاق می‌افتد؟
بروز کاهش وزن ناخواسته در بسیاری از مشکلات گوارشی مثل بیماری روده التهابی شایع است. عموما در این بیماری‌ها کاهش وزن، به دلیل عدم کفایت دستگاه گوارش در جذب مواد غذایی اتفاق می افتد. اما این موضوع در سندروم روده تحریک پذیر صادق نیست. چون همانطور که قبلا گفتیم، در IBS اختلال ساختاری در روده وجود ندارد. یعنی ظاهر و بافت دستگاه گوارش سالم است و عملکرد آن مشکل دارد.
پس چرا کاهش وزن اتفاق می‌افتد؟ دلیل کاهش وزن در سندروم روده تحریک پذیر کاهش جذب و اختلال دستگاه گوارش نیست. بلکه به دلیل کاهش دریافت غذا توسط فرد اتفاق می‌افتد.
یعنی افراد مبتلا به IBS عموما به صورت افراطی مواد غذایی مختلف را حذف می‌کنند. این کار باعث می‌شود دریافت غذایی فرد به شدن کاهش یابد و فرد لاغر شود.
یعنی فرد از استرس اینکه با مصرف مواد غذایی دچار علائم گوارشی بشود، غذای کمی می‌خورد.
چطور با IBS وزن اضافه کنم؟
با انجام چند کار ساده می‌توانید به راحتی وزن اضافه کنید. در صورت تمایل هم می‌توانید با متخصصین پازیتیو به صورت اختصاصی مشاوره داشته باشید.
وعده بیشتر، حجم کمتر
این کار به ظاهر ساده تاثیر بسیار زیادی در بهبود وزن دارد. شاید به این موضوع دقت کرده باشید که دریافت یکسری از مواد غذایی خاص سبب بروز علائم می‌شود. اما چیزی که کمتر به آن توجه می‌شود مقدار هر ماده غذایی است.
یعنی ممکن است شما بتوانید نصف لیوان شیر را بدون هیچ گونه علامتی تحمل کنید. اما مصرف یک لیوان شیر کامل باعث بروز علائم شدیدی شود.
این موضوع تقریبا در مورد همه مواد غذایی‌ای که فکر می‌کنید باعث بروز علائم می‌شوند صادق است.
پس اگر حجم هر وعده غذایتان کم باشد، روده‌تان می‌تواند از پس آن برآید و دیگر مشکلی بوجود نمی‌اید. اما مصرف یک باره چندین ماده غذایی مختلف و به مقدار زیاد برای روده‌هایتان چندان خوشایند نیست.
کاهش مصرف FODMAP ها
در قدم اول باید کمی در مورد FODMAP ها توضیح دهیم.
FODMAP به گروهی از کربوهیدرات‌ها گفته می‌شود که در روده تخمیر می‌شوند. تخمیر این کربوهیدرات‌ها سبب تولید یکسری از ترکیبات جانبی می‌شود. این ترکیبات جانبی به طرق مختلفی سبب اتساع (کشیدگی) دیواره روده می‌شوند.
در افراد سالم اتساع دیواره روده ناشی از تخمیر این کربوهیدرات‌ها سبب بروز مشکل خاصی نمی‌شود. اما در مبتلایان به IBS موضوع متفاوت است.
افراد مبتلا به IBS توانایی تحمل این میزان کشیدگی را ندارند و دچار علائم می‌شوند.
پس باید همه FODMAP ها را به طور کامل حذف کنیم؟ اینجا وقتیست که متخصص تغذیه می‌تواند به کمکتان بیاید. در مورد FODMAP ها نیز کمیت اهمیت دارد. یعنی مهم است که شما چه مقدار FODMAP دریافت کنید زیرا تحمل افراد به FODMAPها متفاوت است. متخصص تغذیه می‌تواند برنامه غذایی ویژه شما را با توجه حد تحملتان تنظیم کند.
نکته دیگر این است که انواع مختلفی از این FODMAPها وجود دارد. و اثرات آن در افراد با هم متفاوت است. برای مثال ممکن است سوربیتول (یکی از انواع FODMAP) در یک فرد تاثیر جزئی داشته باشد اما در فرد دیگر باعث علائم شدیدی شود.
افزایش دریافت پروتئین
پروتئین در افراد مبتلا به IBS سبب بروز علائم نمی‌شود و عموما به خوبی تحمل می‌شود. بنابراین یک راه ساده افزایش دریافت پروتئین است.
چربی‌های سالم
چربی نسبت به کربوهیدرات و پروتئین برای افزایش وزن موثرتر است.
در بعضی افراد چربی‌ها خود سبب بروز علائم می‌شوند و بیشتر از حد معینی نمی‌توان مصرف شود. با این حال در بعضی دیگر از مبتلایان به IBS اینگونه نیست. اگر شما هم جزء این گروه هستید می‌توانید بیشتر از منابع چربی‌های سالم مثل روغن زیتون، مغزها و آجیل‌ها استفاده کنید.
بهبود خلق و خو
سندروم روده تحریک به حدی با خلق و خو ارتباط دارد که کنترل آن بدون در نظر گرفتن ابعاد روحی روانی فرد بی نتیجه است.
در IBS بروز علائم به مروز سبب افزایش استرس و اضطراب در فرد می‌شود. خود اضطراب نیز باعث بدتر شدن علائم می‌شود و این سیکل معیوب مدام اتفاق می‌افتد.
پس بهتر است با کمک یک روانشناس یا روانپزشک از مشکلات روحی روانیتان بکاهید.
